H σχολική ψυχολόγος συμβουλεύει όλους μας για τις γιορτές που πλησιάζουν
"Η κατάσταση που βιώνουμε τους τελευταίους μήνες είναι πρωτόγνωρη και θα μπορούσε να αποτελεί ταινία επιστημονικής φαντασίας. Η διαρκής παραμονή εντός του σπιτιού, η απουσία διαπροσωπικής επαφής με αγαπημένα μας πρόσωπα και η απώλεια της καθημερινότητας, αποτελούν παράγοντες που μπορούν να επιβαρύνουν την ψυχολογία πολλών ανθρώπων.
Ίσως ορισμένοι ήλπιζαν ότι τις ημέρες των εορτών θα μπορέσουν να συναντήσουν από κοντά τα αγαπημένα τους πρόσωπα ή να αλλάξουν περιβάλλον με μία εξόρμηση, κάτι που δε θα υλοποιηθεί.
Θεωρώ λοιπόν ωφέλιμο να αναφερθώ στο πως μπορούμε να περάσουμε τις ημέρες των διακοπών, ελαχιστοποιώντας τις επιπτώσεις της καραντίνας και ακολουθώντας τις οδηγίες των ειδικών, ώστε να προφυλάξουμε τους εαυτούς μας, τα αγαπημένα μας πρόσωπα αλλά και τους συμπολίτες μας.
Ακολουθούν συμβουλές προς τους γονείς, για να διαχειριστείτε αποτελεσματικά την περίοδο της απομόνωσης και να μην καταπιεστείτε ψυχολογικά:
- • Αποφύγετε την ενασχόληση με αναξιόπιστες πηγές ενημέρωσης και την πολύωρη έκθεση σε ειδήσεις, καθώς το μόνο που θα πετύχετε είναι η ενίσχυση του αισθήματος ανησυχίας ή φόβου που διακατέχει πολλούς συνανθρώπους μας.
- • Προσπαθήστε να διατηρήσετε ένα καθημερινό πρόγραμμα. Φροντίστε, ώστε ο χρόνος που ασχολείστε με την εργασία σας να είναι σταθερός και συγκεκριμένος. Η ενασχόληση με την εργασία από το σπίτι, βοηθά στη συγκέντρωση του μυαλού, μειώνει τις αρνητικές σκέψεις και παράλληλα, προσφέρει μία αίσθηση κανονικότητας και συνέχειας .Το ίδιο ισχύει και με κάποιο χόμπι που πιθανώς έχετε εντός του σπιτιού ή υποχρεώσεις, όπως οι οικιακές δουλειές. Η κατάργηση του προγράμματος ενισχύει την αποδιοργάνωση και την ανασφάλεια και προσδίδει ένα χαοτικό χαρακτήρα στην καθημερινότητα. Αντίθετα, η ύπαρξη προγράμματος και η διατήρηση των ασχολιών που είχαμε πριν την καραντίνα, δημιουργεί το αίσθημα διατήρησης του ελέγχου στην καθημερινότητά μας, της τάξης και της ασφάλειας.
- • Υιοθετήστε υγιεινό τρόπο ζωής. Αυτό περιλαμβάνει τη διατροφή, την άσκηση και τον ύπνο. Η διατροφή είναι σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική μας υγεία. Αποφύγετε την κατανάλωση τροφών με υψηλή θερμιδική και χαμηλή θρεπτική αξία, των έτοιμων, συσκευασμένων τροφών και της μεγάλης ποσότητας καφεΐνης και ζάχαρης. Έπειτα, η άσκηση συμβάλλει στη μείωση του στρες και προσφέρει ευεξία. Μπορείτε να αναζητήστε υλικό στο διαδίκτυο με ασκήσεις στο χώρο του σπιτιού. Τέλος , ο ύπνος και το σταθερό ωράριο, συμβάλλουν σημαντικά στην καλή ψυχική και σωματική λειτουργία.
- • Διατηρήστε τις κοινωνικές επαφές. Η τεχνολογία μπορεί να μηδενίσει την απόσταση. Μπορούμε να έχουμε επαφή με τα αγαπημένα μας πρόσωπα είτε μέσω τηλεφώνου ή βιντεοκλήσεων όπου μπορούμε να τους δούμε και να πούμε τα νέα μας.
- • Θρησκευτικές δραστηριότητες. Τα γεγονός ότι τις Άγιες Μέρες, δεν μπορούν οι πιστοί να προσέλθουν στους Ναούς, δεν εμποδίζει τα θρησκευόμενα άτομα να προσευχηθούν, να ακούσουν τους θρησκευτικούς ύμνους και να εκφράσει ο καθένας στο χώρο του σπιτιού του, με τον τρόπο του, την πίστη του. Εξάλλου, από μικρή ηλικία μας έλεγαν ότι ο Θεός είναι παντού.
- • Ασχοληθείτε με ευχάριστες δραστηριότητες. Δώστε καθημερινά χρόνο στον εαυτό σας, κάντε δραστηριότητες που σας κάνουν να αισθάνεστε όμορφα, π.χ. διαβάστε ένα βιβλίο, δείτε μια ταινία, παίξτε ένα επιτραπέζιο με τα μέλη της οικογένειάς σας. Επωφεληθείτε την αναγκαστική παραμονή στο σπίτι για να περάσετε δημιουργικό και ποιοτικό χρόνο με τις οικογένειές σας και να ενδυναμώσετε τους τους συναισθηματικούς δεσμούς. Μπορείτε να πάρετε ιδέες από ένα κείμενο που έχει αναρτηθεί στην ηλεκτρονική τάξη ή/ και στην ιστοσελίδα του σχολείου , ή σας έχει κοινοποιηθεί μέσω e-mail.
- • Παροχή ψυχολογικής βοήθειας. Σε περίπτωση που παρατηρήσετε δυσκολία στη διαχείριση έντονων συναισθημάτων, όπως έντονο άγχος, απευθυνθείτε σε ειδικό ψυχικής υγείας ώστε να έχετε συνεργασία εξ αποστάσεως. Αναζητήστε τηλεφωνικές γραμμές ψυχοκοινωνικής υποστήριξης που έχουν δημιουργηθεί για τη στήριξη ατόμων κατά την περίοδο της καραντίνας.
- • Ας μην ξεχνάμε ότι σε όλους μας λείπει μια αγκαλιά με τα αγαπημένα μας πρόσωπα, μια βόλτα, ένας περίπατος. Ωστόσο, αυτή τη στιγμή καλούμαστε να μεριμνήσουμε ώστε η μέρα που θα μπορέσουμε να πραγματοποιήσουμε όλα αυτά που μας λείπουν, να φτάσει νωρίτερα. Ο εχθρός είναι μεν αόρατος αλλά η τήρηση των κανόνων υγιεινής και των μέτρων προφύλαξης αποτελεί μια καλή ασπίδα προστασίας. Δεν υπάρχει λοιπόν λόγος πανικού. Η ψύχραιμη στάση στην αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης, η ενημέρωση, η εγρήγορση και όχι ο εφησυχασμός αποτελούν μια καλή θωράκιση. Θυμηθείτε: πρόκειται για μία κατάσταση που δεν θα κρατήσει για πάντα. Κάθε πανδημία τελειώνει κάποια στιγμή . Ζούμε μια μη φυσιολογική κατάσταση και είναι λογικό να βιώνουμε αρνητικά , δυσάρεστα συναισθήματα .Με τη συμβολή της ατομικής ευθύνης του καθενός και της τήρησης των οδηγιών, θα βοηθήσουμε στον τερματισμό της κατάστασης και θα έρθει η μέρα που θα μπορούμε να σφίξουμε ξανά στην αγκαλιά μας όσους αγαπάμε.
Συμβουλές για τα παιδιά:
- • Οι παραπάνω συμβουλές ισχύουν και για τα παιδιά. Ποιες είναι όμως οι ανάγκες τους σε περιόδους κρίσης; Έχουν ανάγκη για ασφάλεια και στήριξη , ανάγκη να κατανοήσουν τι έχει συμβεί, ανάγκη να εκφράσουν τα συναισθήματα και τις απορίες τους, ανάγκη να συμμετέχουν ενεργά στην ανασυγκρότηση της οικογενειακής ζωής , ανάγκη εδραίωσης μια νέας ρουτίνας και διατήρηση νέων συνηθειών.
- • Ενημερώστε τα παιδιά, πάντα με ειλικρίνεια, για τον κορονοϊό και τα μέτρα υγιεινής που πρέπει να τηρήσουν, χρησιμοποιώντας οδηγίες ανάλογες της ηλικίας τους. Στην ηλεκτρονική τάξη υπάρχουν ψηφιακά βιβλία και παραμύθια με το συγκεκριμένο περιεχόμενο.
- • Συναισθηματική έκφραση. Μη περιμένετε να σας κάνουν ερωτήσεις , ρωτήστε εσείς για να διαπιστώσετε τι ξέρουν (ίσως χρειαστεί να διορθώσετε κάποιες παρανοήσεις), ενθαρρύνετέ τα να εκφράσουν τις ανησυχίες τους και προσπαθήστε να καθησυχάσετε τους φόβους τους. Μη φοβάστε να μιλήσετε για τον κορονοϊό , δεν είναι απαγορευμένο θέμα. Το να μη το συζητάτε , αντίθετα , μπορεί να αυξήσει το άγχος τους. Η διαχείριση της νέας πραγματικότητας και των συναισθημάτων δεν είναι φυσικά εύκολη. Οι γονείς, ωστόσο, μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ανακούφιση και στήριξη των παιδιών τους.
- • Ενημερώστε τα παιδιά ότι η επαφή με ηλικιωμένα άτομα γίνεται μέσω τηλεφώνου ή/και ίντερνετ, ώστε να προστατεύονται αυτές οι ομάδες. Έτσι, μπορούν να στείλουν φιλιά και μια αγκαλιά στον παππού και στη γιαγιά. Στην παρούσα στιγμή, αυτό είναι το καλύτερο δώρο που μπορούν να τους κάνουν για να νιώσουν χαρούμενοι.
- • Αφιερώστε τους ποιοτικό χρόνο. Παίξτε ένα επιτραπέζιο, δείτε μια ταινία, διαβάστε ένα παραμύθι. Εκμεταλλευτείτε το χρόνο που περνάει η οικογένεια μαζί . Μπορείτε να αξιοποιήσετε τις δημιουργικές δραστηριότητες που σας έχω προτείνει.
- • Ενθαρρύνετέ τα να αφιερώνουν χρόνο στις εκπαιδευτικές τους δραστηριότητες. Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά διατηρούν ένα πρόγραμμα στην καθημερινότητά τους και την επαφή με το σχολικό περιβάλλον και όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν , η προσαρμογή τους στο σχολείου θα γίνει πιο εύκολη.
- • Θυμηθείτε ότι η συμπεριφορά των ενηλίκων αποτελεί πρότυπο για τα παιδιά. Αν μπορούμε εμείς να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας, τότε θα μπορούν και τα παιδιά μας.
- • Αν εντοπίσετε αντιδράσεις ή σκέψεις των παιδιών που δυσκολεύεστε να τις διαχειριστείτε, απευθυνθείτε στο σχολείο ώστε να μεσολαβήσει για την επικοινωνία σας με ψυχολόγο.
- •Τέλος, δημιουργήστε μια θετική και αισιόδοξη προοπτική για το μέλλον. Μπορείτε να συζητήσετε για όσα ωραία μπορείτε να προγραμματίσετε όταν θα ξεπεραστεί η κρίση. Ονειρευτείτε , κάντε σχέδια και με αυτό τον τρόπο μειώνονται τα επίπεδα άγχους . Ασχοληθείτε με τα παιδιά, δημιουργήστε όμορφες αναμνήσεις και προσπαθήστε να μετατρέψετε αυτό τον «εγκλεισμό» σε μια πιο ευχάριστη διαδικασία και θα ωφεληθείτε όλοι σας !
Καλές Γιορτές και Καλή Δύναμη σε όλους!
Πεχλεβάνη Εύη , Ψυχολόγος
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Μαυρομαρά, Λ., Γεωργούλης, Α., & Γονιδάκης, Φ. (2020). Σύντομος οδηγός για άτομα που βρίσκονται σε απομόνωση λόγω του κορονοϊού (COVID-19). Α΄ Ψυχιατρική Κλινική, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, Αιγινήτειο Νοσοκομείο.
